СТИХОТВОРЕНИЯ П. ХУЗАНГАЯ
«Поэзия – мысли мучительный поиск,
Улыбка ребенка и гения труд,
И сказка любви, и отчаянья повесть,
Которую, может, века не сотрут».
Петр ХУЗАНГАЙ
Авалхи хурăнташсем («Мĕнле туртатчĕ манăн чунăм...»)
«Ай–хай вăрман кашлать, вăрман кашлать…»
«Ай-хай юрлассăм пур та, çук ман сассăм…»
«Ан макăрăр, килйышăм, маншăн…»
Аннене («Çитĕ, çитĕ-çке, аннем, ан хуйхăр…»)
Ас илÿ («Астăватăп: вилнĕччĕ поэт...»)
Атăл куçĕ («Хуш çул хĕлле, шыв-шыв шăнсассăн...»)
Атăл хĕрринчи юман («Эп чăнкă сăртлă Атăл хĕрринче...»)
«Атăла алтăрпа айтараймăн!...»
«Аттеçĕм ман Хусанăн хуçи мар…»
Ахăр самана («Тĕтĕмпе тĕтĕрен хура пÿртĕн…»)
Вăрманта («Çурла уйăхĕн каçĕ - чат сывлăм...»)
«Йĕс таканлă тимĕр кăвак ут…» (С. Эльгере)
Йыхрав («Çак çĕре эсир пĕлетĕр-и...»)
«Карти-карти, ай, кайăк хур иртет...»
«Кашлаççĕ хĕп-хĕрлĕ хырсем...»
«Кашни ман сăввăм - юлашки пекех...»
«Кăмăлăрсем çемçе – кăпăк пекех…»
«Куккук! Куккук! - Вăрман янрать...»
«Кулать иккен пиртен çак çанталăк…»
«Купăсăма калас – шикленеп...»
«Купăсăмçăм тăватă хĕлĕхрен...»
Куçарнă хушăран («Ыйхăм çук. Татах, татах-шим...»
Мăйрака («Тус пыма хисерĕ...»)
«Мехел тени мĕскер тени пулать?»
Несĕл («Эпир тутар çĕршывĕнче пурнатпăр...»)
«Ни Киремет, ни Пỳлĕх, ни Хăрпан...»
«Нумай çĕре çитсе паратăп сасă...»
Овидий Назона («Констанца. Хура тинĕс хумпа хутăш...»)
«Пĕчĕкçеç тăваткăл куçкĕски...»
«Пиллĕкенех эпир ай пĕр тăван…»
Пирĕн Çеçпĕл Мишши («Çăлтăрсем - шултрисем, вĕттисем пĕр канашлăн...»)
«Поэзии вăл - уйрăм патшалăх…»
Поэзи пулсан («Поэзи пулсан - ăш хыпса çуннă чух...»
Пуш уйăхĕн вĕçĕнче («Пăхатăп кăçалхи календаре...»)
«Савниçĕм! Ман анне тăван чĕлхипеле...»
Самана («Тĕтĕмпе тĕтĕрен хура пÿртĕн…»)
«Санпа эпирчченех çак çăлтăрсем çуталнă...»
«Сар çурта пек сарă кÿкерчен...»
Сăвăç («Пуç миминче туптаса…»)
Сывă тăр, хĕвел! («Эрешлĕ юр хăрпăкĕсем...»)
«Çĕр те çитмĕл çăка эп касрăм...»
«Çиле хирĕç çÿрен ут юртать...»
«...Çук! Килĕшеймĕп ĕмĕрне!..»
Çул çинче («Çул çÿретĕп çаплах, хĕлĕн-çăвăн...»)
Çуллахи каç («Шур пĕлĕтсем шăваççĕ анăçа...»)
Çулсем-йĕрсем («Иеллĕ те йĕрехлĕ сулăнкă-лакăм…»)
Çуратнă эп чышка чăмăртаса...»
«Çуралса поэт ятне илтмешкĕн…»
Çурри («Халь тин эп кулянассăм çук пĕрре те...»)
«Такам тăпри çинчи чул палăка...»
«Тамалнă хырлăх шăп. Кăшт кĕрсенех...»
«Тахçантанпах тытман такмака…»
Тăван чĕлхе («Эп, радиопа атом ĕмĕрне те...»)
«Тăванăмçăм, çумри çунатăм...»
Тăвăл иртсен («Вăйлă çиçĕм çиçрĕ, аслати кĕрлерĕ…»)
«Тăман, тăман... Тăван Пăлхарăм...»
Тăхти («Шупашкарта, ялан тав-шав çинче…»)
«Тики-тики» («Вăтакасра сап-сарă хĕрача...»)
Тилли юррисем: «Мехел тени мĕскер тени пулать?..»; «Пиллĕкĕнех эпир ай пĕр тăван...»; «Шурăмпуçсем килеççĕ шуралса...»; «Асаттеçĕм атлас тăхăннă...»; «Тăват касра тăватă савни...»; «Урампа иртсе пыруçăн...»; «Шурăмпуçпе вăрантăм ыйăхран...»; «Ман тĕмескен тăпри типсе çитсен...»; «Арăслан пек аттем пур...»; «Хапха умне тайăлтăм...»; «Аслă масар-хăямат...»; «Алла тытман шур ал тутри...»; «Юрлăп кăна, юрлăп, мĕн парăр?..»; «Аттеçĕм ман Хусанăн хуçи мар...»; «Хăпартăм çÿллĕ ту çине...»; «Эй, эсир, чĕлĕмçĕсем...»; «Усрав акăш пек савнийĕм пурччĕ...»; «Турта тулли тур ут – тăпăлкка...»; «Куккук! Куккук! – Вăрман янрать...»; «Çĕр палăрми юр çăвать...»; «Ай-хай юрлас-юрлас юррăм пур...»; «Юрла кăна, юрла теетĕр те...»; «Çĕр те çитмĕл çăка эп касрăм...»; «Тарăн шыва антăм ăшăх тесе...»; «Хăй чиккине хĕртсе кăвар сÿнет...»; «Кăмăлăрсем çемçе – кăпăк пекех...»; «Вăр çаврака кăшкар пек уçланка...»; «Ĕлĕк чухне эп хам ĕлĕкчĕ...»; «Шăнкăр кăна шăнкăр шыв юхать...»; «Ай-хай вăрман кашлать, вăрман кашлать...»; «Тилли кăна Тилли тееççĕ...»; «Купăсăма калас – шикленеп...»; «Ут утланса кустартăм улăха...»; «Калăр-ха мана, калăр...»; «Ниçта ярса пусма аптратăн...»; «И утар-и, утар-и...»; «Хурал пÿртне кĕтĕм хурланса...»; «Тахçантанпах тытман такмака...»; «Ĕмĕтĕмсем чĕлĕм тĕтĕмĕпе...»; «Усрав сар кайăк пек юррăм пур...»; «Улшуçăсем ай ут улăштараççĕ...»; «Карти-карти ай кайăк хур иртет...»; «Ай-хай ĕçмĕттĕм эп, ĕçмĕттĕм...»; «Ай-хай юрлассăм пур та, çук ман сассăм...»; «Итле эс, ыр хĕртсурт, вучах ăсти!...»; «Ватăлатпăр пуль, арпайăм!..»; «Чие тымăрĕнчен пĕр чĕлĕм турăм...»; «Пĕчĕкçеç тăваткăл куçкĕски...»; «Ни Киремет, ни Пÿлĕх, ни Хăрпан...»; «Ăрăмçăсем ăрăм тунипелен...»; «Купăсăмçăм тăватă хĕлĕхрен...»; «Ан макăрăр, кил-йышăм, маншăн...» ; «Юман хăма çуртартăм, тупăк турăм...» ; «Çуралнă эп чышка чăмăртаса...»; «Кулать иккен пиртен çак çутçанталăк...»; «Элчелĕм çитрĕ. Куçăм хупăнать...» 1, 28
«Тулли уйăх - лирика çулпуçĕ…»
Тутар сăвăçисене («Сĕйăн-пике манарĕ çичĕ ярăм…»)
Улшуçăсем, ай, ут улăштараççĕ…»
«Усрав саркайăк пек юррăм пур…»
Федерико Гарсиа Лорка («Эп сана нихăçан та курман...»)
Халăхăма («Чĕлхемĕре усранă халăх!..»)
«Хăçан та пулин, пурăнсан-пурăнсассăн...»
«Хăш чух çыраççĕ е пуплеççĕ...»
Хĕрлĕ акатуй («Алран кайми аки-сухи…»)
«Хĕрÿ хĕвел хĕрлĕ хĕрелсе анчĕ…»
«Хумсем, епле сире эп тунсăх!..»
«Хур акăшсем какаласа иртеççĕ...»
«Хурал пÿртне кĕтĕм хурланса…»
«Хушка хум... Эп курап ăна куçăн...»
Чăваш («Эп ватă çав тери! Истори шурăмпуçĕ…»)
«Чăтаймарĕ те пуль, тÿсеймерĕ те пулĕ...»
«Чире-чĕре çĕнтертĕм-ха тепре...»
«Шăнкăр кăна шăнкăр шыв юхать…»
Шурă каç («Тăр кăнтăрла та, сĕм çĕрле те…»)
Ывăçă тăпри («Эп тăтăм унăн тупăкĕ умне...»)
«Эй, , халь çав ăшăх, вараланчăк…»
«Эп хамăр Атăл хĕрринче вилесшĕн...»
Эпир пулнă, пур, пулатпăр! («Ĕмĕрсем иртсе пыраççĕ...»)
Эпир Российăра пурнатпăр («Салтак винтовкине çакса...»)
«Юман хăма çуртартăм, тупăк турăм...»
«Юр шывĕ сăрхăнсах пĕтмен чухне…»
«Юрла кăна, юрла, теетĕр те...»
На русском языке
«Ай-гай, хочу я спеть, да не в ударе…»
«Барышники, гляжу, коней сбывают…»
Белая ночь («Ленинградские белые ночи тихи…») / пер. Н. Криванчикова 35, 41
Были мы, и есть, и будем! («Век за веком, вдаль шагнувшим…») / пер. А. Казакова
«В бору свежо и тихо. Воздух росный…» / пер. авт.
В лесу («Август. Кончилась росная ночь…») / пер. А. Казакова
В пути («Я все так же зимою и летом…» / пер. А. Казакова
В родном краю («Смотрю я вновь на землю…») / пер. Ф. Фоломина
«В те дни, как талая вода…» / пер. А. Казакова
«В яблоках мышистый жеребец…» (С.Эльгеру) / пер. В. Широкова
Век («Век, чадивший курным дымоходом…») / пер. авт.
«Вернуться бы теперь в деревню…» / пер. А. Казакова
«Вновь тебя напомнила луна» / пер. А. Казакова
Во время работы над переводом («Нету сна. Не вновь ли это…») / пер. А. Казакова
«Во многих странах подаю я голос…»
Воспоминание («Я вспоминаю: умер поэт…») / пер. В. Широкова
«Вправду очень хорошо на свете…» / пер. В. Широкова
«Все вперед, жизнь моя, все вперед…» / пер. В. Широкова
«Все пой до пой, просите меня…»
«Вся жизнь моя узором чудным…» / пер. В. Широкова
Герою-земляку("Пока гадали, знать желая:")
Глаз Волги («Стоят леса в серебряном уборе…») / пер. В. Потаповой
«Гола осина…» / пер. А. Казакова
Горсть земли («У гроба друга молча я стоял…») / пер. А. Казакова
«Да, видать, не стерпел, не сумел удержаться...»
«Давно до нас с тобой горели звезды эти…» / пер. авт.
Двадцать шестое марта («День невеселый марта. В нас навеки…») / пер. М. Шехтера
«Для гроба дуь я распилил на доски…»
«Дни мчатся, волчком нас крутя...»
«Дождь прошел, стал мягким мох…» / пер. авт.
Дороги («Овраги с ие за далекими пашнями…») / пер. А. Казакова
«Достаточно пожив, пройдя немало верст…» / пер. А. Казакова
Дуб над Волгой («Над Волгою, на берегу крутом…») / пер. авт.
«Ждет путь. Подтягиваю ванты…»
Здравствуй, Пушкин («В тот год на нас впервые это слово…») / пер. авт.
Здравствуй, Солнце! («Мелькают звездочки снежинок…») / пер. А. Казакова
Здравствуй, старая родня! («Как кровь моя бурлила и кипела…») / пер. авт.
«Как будто бы последний - каждый стих…» / пер. В. Широкова
«Как Сеспеля прозрачный стих…» / пер. А. Казакова
«Какой-то римлянин давным-давно…» / пер. А. Казакова
«Кольцо с одним глазком жемчужным…» / пер. А. Казакова
«Куда ступить ногой, не знаешь…»
«Кудесники мне жизни не продлят…»
«Ку-ку! Ку-ку! Звучит в лесу...»
«Летит косяк гусей над большаком...»
Летний вечер («Как облака чудесно превращенье!..») / пер. М. Рудермана
«Любимый друг мой! В языке моих отцов…» / пер. А. Казакова
Маме («Полно, мама, взгляда не лови…») / пер. А. Казакова
«Меркнет взор. Пришел мой час последний…»
«Мир красочен: синь небо залила…» / пер. А. Казакова
«Метель… Болгария! Родная!..» / пер. А. Казакова
Моему народу («Народ, язык наш сохранивший!..») / пер. В. Широкова
«Мороз и солнце - день чудесный!..» / пер. В. Широкова
Моя Россия: поэма / пер. А. Казакова
«Мы нынче знаем поименно…» / пер. А. Казакова
«Над зеленым озером огни…» / пер. авт.
«Надеясь, что кораллы есть на дне…»
Наш Михаил Сеспель («Безмятежного звездного неба свечение…») / пер. А. Казакова
«Не исчерпаешь Волгу ковшом...»
«Не развязать ли мне, ребята…»
«Ненастье. Осень. Ветер глухо…» / пер. М. Шехтера
«Нет! Никогда не примирюсь…» / пер. авт.
Натали («Рукоделья волшебство…») / пер. А. Недогонова
«О волны! Мне ль вас не понять / пер. А. Казакова
«О, если бы из тины быта…» / пер. А. Казакова
Овидию Назону («Констанца. Море Черное с волнами…») / пер. авт.
«Одну- единственную крепко…» / пер. В. Широкова
Определенье поэзии («Поэзия - радость, так пусть она будет…») / пер. М. Шехтера
«Опять, опять я одолел недуг…» / пер. А. Казакова
Осенние мотивы («…И скинул лес кафтан…») / пер. С. Олендера
От волны со звездой… («Эти звезды задолго до нас появились на свет…»)
«От души свой край благодарю…» / пер. А. Казакова
«Отец мой не казанским был купцом…»
«Отца с могучим львом сравню…»
«Падает листва…» / пер. А. Казакова
«Перед зорькой светлеет окрест…» / пер. А. Казакова
«Перекликаясь в поднебесье…» / пер. А. Казакова
Песни Тилли / пер. А. Казакова
«По лугу ручей, журча, бежит…»
Побратимство («Никогда не позабуду…»)
Полвека («Отныне я не загрущу нимало…») / пер. А. Казакова
Портрет моей матери («Спасибо, - ты художнику сказала…») / пер. авт.
После ненастья («Отсверкали молнии, отгремели громы…») / пер. В. Широкова
«Поэзия - особое царство…» / пер. В. Широкова
Поэт («…И пока в пылу куешь…») / пер. авт.
Приглашение в Чувашию («Знаете ли вы страну такую…»)
«Природа - я все больше в это верю...»
«Против ветра несся рысью конь гнедой…» / пер. В. Потаповой
«Радушные сердца - что мурава…»
Род («Живем среди татар в ладу и мире…») / пер. А. Казакова
Родился я, сжав пальцы в кулаки…»
Родной язык («В век радио и атомных открытий…») / пер. авт.
«Росли мы дружно, чтя свою родню…»
«Румяно, как пиге, спустилось солнце…» / пер. А. Казакова
«Секрет бессмертия мне не был дан…»
«Сто семьдесят, слышь, лип свалил я…»
Татарским поэтам («В семь ярусов Сумберкин минарет…») / пер. авт.
«Тигушь-Тигушь!» / пер. авт.
Тхти («Жил некогда - в заботах - в Шубашкаре…») / пер. В. Широкова
«У света суть четыре стороны…»
Федерико Гарсиа Лорка («Как хотел бы я в тебя вглядеться!..») / пер. авт.
Ходит рог по кругу («Приглашен я к другу…») / пер. авт.
«Хочу я встретить смерть на Волге...»
«Что разумеют, говоря «мегель?..»
Чуваш («Я очень, очень стар! Истории заря…») / пер. авт.
Шинель («Пробитая осколком, пулей…»)
Шубашкар («Что-то древнее есть в этом слове…») / пер. авт.
«Я в лес помчался на лихои коньке…»
Я живу в России («С винтовкой русской боевой…») / пер. М. Рудермана