Ют ҫӗршыври чӑваш чӗлхи тӗпчевҫисем

Крюгeр (Krueger) Джон (14.03.1927-2004)

 

Алтайпа монгол вӗрентӗвӗн тӗпчевҫи, ӑслӑлӑх докторӗ, Америкӑри монгол обществин вице-президенчӗ.

Фремонтра ҫуралнӑ (Небраска, АПШ). 1948 ҫ. Дж. Вашингтон университетӗнчен вӗренсе тухнӑ хыҫҫӑн пӗр вӑхӑт тухӑҫ Eвропӑна тӗпчекен патшалӑх агентствинче тишкерӳҫӗ пулса ӗҫленӗ.
1960 ҫ. доктор ятне илнӗ хыҫҫӑн Калифорни университетӗнче тухӑҫ чӗлхисене вӗрентсе пурӑннӑ, ҫавӑн пекех Урал­Алтай чӗлхисен Индианӑри уйрӑмне йӗркелес ӗҫе хутшӑннӑ.
Чӑваш чӗлхине вӗренесси 1952­1954 ҫҫ. Кааре Грёнбек Дани тӗрӗкҫи патӗнче пӗлӳ илнӗ вӑхӑтпа ҫыхӑннӑ. Чӗлхемӗре тӗпчесе чӗлхеҫӗ темиҫе ӑслӑлӑх ӗҫӗ ҫырнӑ, ҫавӑн пекех 1981 ҫ. Нью­Йоркра тухнӑ ХХ ӗмӗрти тӗнче литературин энциклопедийӗнче пичетленнӗ чӑваш литературипе ҫыхӑннӑ статья авторӗ те вӑлах.
Д. Крюгер пӗр тапхӑр монгол пӗлӗвӗн Америкӑри пӗрлешӗвне ертсе пынӑ.


Уйрӑм кӑларӑмӗсем
  • Chuvash Manual: Introduction, Grammar, Reader and Vocabulary. Bloominqton: Mouton and Co, 1961. 271 p. (Indiana University Publications. Uralic and Altaic Series; Vol. 7).
  • Учебник чувашского языка: Введение, грамматика, книга для чтения и словарь. Блумингтон, 1961. 271 с. (Тр. Университета Индианы: Урало–алтайская серия; Т. 7).
    • * * *
  • Chuvash Manual, by John R. Krueqer. Indiana University Publications. Uralic and Aitaic Series. Vol. 7. Bloominqton. 1961. P. 28–29.
  • Чувашский национализм / Пер. E.Я. Андреевой // Известия Нац. акад. наук и искусств Чувашской Респ.: Искусствовед. и филолог. науки. 1996. № 5. С. 74–75.
  • Remarks on the Chuvash Lanquaqe: Past, Present and Future // Sociolinquistic Perspectives on Soviet National Lanquaqes. Edited by Isadelle T. Kreindler. Mouton de Gruyter. Berlin New York Amsterdam, 1985. P. 265–269.
  • Заметки о чувашском языке / Пер. Г. Цыбеновой // Изв. Нац. акад. наук и искусств Чуваш. Респ. 1996. № 5. С. 76–80.
Пурнӑҫӗпе ӗҫӗ-­хӗлӗ
  • Хузангай А.П. Профессор Джон Крюгер и чувашский язык / А.П. Хузангай // Изв. Нац. акад. наук и искусств. 1996. № 5. С. 72–80.
  • Rozycki W. John R Krueger at Seventy: Biographic Summary and Selected Bibliography // Central Asiatic Journal. 1997. N 41/1. P. 1­15.

каялла