Зарубежные исследователи чувашского языка

Рамстeдт (Ramstedt) Густав Йохан (22.09.1873-25.11.1950)

Лингвист, дипломат, ӑслӑлӑх докторӗ, Хельсинки университечӗн профессорӗ, Финляндин ӑслӑлӑхпа сӑмахлӑх академийӗн чӑн членӗ (1948), Финн–угр пӗрлешӗвӗн ертӳҫи (1943–1950), хальхи ӑлтай чӗлхе пӗлӗвӗн никӗслевҫи.

Финляндире Таммисаари хулинче ҫуралнӑ. Малтан Туркури швед лицейӗнче, каярах Хельсинки университетӗнче вӗреннӗ.
1895 ҫ. магистр ятне илнӗ хыҫҫӑн Турку хулин финн лицейӗнче швед чӗлхин вӗрентӳҫинче ӗҫленӗ. Каярах Хельсинкине таврӑнса вырӑс тата финн–угр чӗлхисене тарӑннӑн тӗпчеме пуҫланӑ. 1898 ҫ. ҫемйипех туҫи ҫармӑс хушшинче Чикме тӑрӑхӗнче экспедицире пулнӑ, Монголин тӗп хулине Ургана ҫитнӗ, кунта виҫӗ ҫула яхӑн пурӑннӑ.
Финляндине таврӑннӑ хыҫҫӑн «О спряжении в Халхамонгольском языке» тата «Письменный монгольский язык и разговорное наречие Урги (сравнительная фонетика)» доктор диссертацине кӗнекен пичетлесе кӑларнӑ.
1903–1905 ҫҫ. тӗпчевҫӗ анат Атӑл тӑрӑхӗнче пурӑнса калмӑк чӗлхипе интересленнӗ, ногай тата кумык чӗлхине тӗпченӗ.1909, 1912 ҫҫ. каллех Монголире экспедицире пулнӑ. 1917–1919 ҫҫ. Хельсинки университечӗн Алтай пӗлӗвӗн прфессорӗнче тӑрӑшнӑ. 1919–1930 ҫҫ. Финлянди элчи пулса Токиора пурӑннӑ.
Чӑваш чӗлхипе тӳрремӗн ҫыхӑннӑ ӗҫӗ – «Zur Frage nach der Stellung des Tschuwassischen» («Чӑваш чӗлхин вырӑнӗ ҫинчен») тӗпчевӗ.


Уйрӑм кӑларӑмӗсем
  • Zur Frage nach der Stellung des Tschuwassischen. Helsinki, 1922.
  • Kalmückisches Wörterbuch. Helsinki, 1935.
Пурнӑҫӗпе ӗҫӗ-­хӗлӗ
  • Хусанкай А. Пӗтӗм тӗнчипе паллӑ тӗпчевҫӗ / А. Хусанкай // Коммунизм ялавӗ. 1983. 23 окт.: сӑн ӳк.
  • Федотов М.Р. Чӑваш чӗлхин тӗпчевҫисем / М.Р. Федотов // Тӑван Атӑл. 1994. № 8. С. 52–69. Содерж.: [Г.И. Рамстедт: (1870–1950)]. C. 64.
  • Рамстeдт Густав Йохан // Чӑваш чӗлхин тӗпчевҫисем : биобиблиографи указателӗ. – Шупашкар, 2006. – С. 254-255.
    • * * *
  • Хузангай А.П. Густав Йохан Рамстед / А.П. Хузангай // Изв. Нац. акад. наук и искусств Чуваш. Респ. 1999. № 2. С. 153–155.
  • Федотов М.Р. Г.И.Рамстед: (1873–1950) / М.Р. Федотов // Федотов М.Р. Исследователи чувашского языка. 2–е изд., доп. Чебоксары, 2000. С. 93–152.

каялла