Библиография


Литература о жизни и творчестве М. Сеспеля, изданная до 1989 г., включена в библиографический указатель «Çеçпĕл Мишши = Михаил Сеспель» (Шупашкар, 1989). Литература о жизни и творчестве, изданная до 1999 г., включена в библиографический список «Библиография М. Сеспеля», опубликованный в книге «Революция в художественном сознании начала XX века и поэзия Михаила Сеспеля» (Чебоксары, 2001. Т. II. С.132-171).



Содержание


1. Произведения М. Сеспеля

Книги

Публикации в периодических изданиях и в коллективных сборниках

2. Литература о жизни и творчестве

Книги

Публикации в периодических изданиях и в коллективных сборниках

3. Увековечение памяти М. Сеспеля

4. Образ М. Сеспеля в искусстве

5. Произведения художественной литературы, посвященные М. Сеспелю



1. Произведения М. Сеспеля

Книги

на чувашском языке

Сеспель, М. Паянтан = Отныне

Паянтан = Отныне : [сăвăсем] ; [Н. Федоров умсăмахĕ]. – Шупашкар : Пегас, 2006. – 143 с. – Тексчĕ чăвашла, вырăсла.

Паянтан = С этих пор : căвăсем / Чăваш патшалăх гуманитари ăслăлăхĕсен институчĕ ; чăвашларан Анатолий Смолин куçарнă. – Шупашкар, 1999. – 55, [2] с.

Сеспель, М. Паянтан = Отныне
Сеспель, М. Поэзи чечекĕ

Поэзи чечекĕ : сăвăсем / П. П. Хузангай, Н.Ф. Данилов куçарнă ; И. В. Алексеев ÿнерçи. – Шупашкар : Чăваш кĕнеке изд-ви, 2002. – 95 с. – Тексчĕ чăвашла, вырăсла.

Căвăсем / редакторĕ Н. Ваçанкка. – Шупашкар : Чăваш кĕнеки уйрăмĕ, 1928. – 48 с.

Сеспель, М. Căвăсем
Сеспель, М. Căвăсем

Căвăсем. – Шупашкар : Чăваш АССР государство изд-ви, 1940. – 71 с.

Çĕнĕ кун аки : [căвăна 50 чĕлхепе çырнă]. – Шупашкар : Чăваш АССР кĕнеке изд-ви, 1969. – 72 с. : ил.

Сеспель, М. Çĕнĕ кун аки
Сеспель, М. Çĕнĕ кун аки

Çĕнĕ кун аки : [тĕнчери 55 чĕлхе çине куçарнă сăвă]. – Шупашкар : Руссика, 1999. – 62 с.

Хурçă шанчăк : сăвăсем. – Шупашкар : Чăвашгосиздат, 1948. – 94 с. – (Шкул библиотеки).

Сеспель, М. Хурçă шанчăк
Сеспель, М. Чăн чĕрĕлсен : сăвăсем, асаилÿсем.

Чăн чĕрĕлсен : сăвăсем, асаилÿсем. - Шупашкар : Чăваш кĕнеке изд-ви, 1994. - 111 с.

Чунăмçăм, çунатăмçăм : (А. П. Червякова патне янă çырусем). – Шупашкар : КПСС Чăваш обкомĕн изд-ви, 1989. – 112 с. - («Ялав» библиотеки ; 1-2 кăларăм).

Сеспель, М. Чунăмçăм, çунатăмçăм

на русском языке 

Сеспель, М. Собрание сочинений

Собрание сочинений = Çырнисен пуххи / текст подготовил Н. Ф. Данилов ; переводы текста П. П. Хузангая (поэзия), Н. Ф. Данилова (статьи, проза, драматургия и письма). – Чебоксары : Чуваш. гос. изд-во, 1959. – 355 с. – Текст на чуваш., рус.

Собрание сочинений / [сост. Л. М. Волков, Г. Ф. Юмарт ; предисл. В. Г. Родионова], НИИ яз., лит., истории и экономики при Совмине Чуваш. АССР. - 2-е изд., доп. - Чебоксары : Чуваш. кн. изд-во, 1989. - 525 с. : портр. - Библиогр. произведений М. Сеспеля: с. 512-517. - Содерж.: Поэзия. Проза. Драматургия. Письма. Записки из дневника. Документы. - Тит. л. парал. чуваш., рус. - В вып. дан. авт. : Михаил Кузьмич Сеспель. - Текст парал. чуваш., рус.

Сеспель, М. Собрание сочинений
Сеспель, М. Собрание сочинений

Собрание сочинений / сост. Г. Ф. Юмарт ; предисл. Н. И. Иванова. - 3-е изд., доп. - Чебоксары : Чуваш. кн. изд-во, 1999. - 384 с. : портр., ил. - Парал. тит. л. рус.- В вып. дан. авт. : Михаил Кузьмич Сеспель.- Текст чуваш., рус. - Содерж.: Поэзия. Проза. Упик : Драма. Письма. Записки из дневника. Документы.

Голодный псалом : стихи, отрывки из дневников и писем ; подстроч. пер. стихов Г. Айги. – Чебоксары : Руссика : Лик Чувашии, 1999. – 38 с.

Сеспель, М. Голодный псалом
Сеспель, М. Стальная вера

Стальная вера : стихи / пер. с чуваш. - Чебоксары : Гос. изд-во Чуваш. АССР, 1949. - 83 с. - Параллельное название на чувашском языке "Хурçă шанчăк".

Стальная вера : стихи / пер. с чуваш. - М. : Совет. писатель, 1957. - 55 с.

Сеспель, М. Стальная вера
Сеспель, М. Стальная вера

Стальная вера : стихи / пер. Павла Панченко ; ил. Анатолия Миттова. – Чебоксары : Чуваш. кн. изд-во, 1979. – 56 с. : ил.

 

на украинском языке

Настане час : поезii / [переклад з чуваш С. П. Реп`яха ; передне слово Ю. С. Семендера]. – Чернiгiв : Деснянська правда, 1999. – 96 с. : портр., ил.

Сеспель, М. Настане час

Публикации в периодических изданиях
и в в коллективных сборниках

на чувашском языке

[Сăвăсем] // Тăван Атăл. – 2008. – № 10. – С. 139-145. – (Чăваш поэзийĕн антологийĕ / кăларăма Г. Юмартпа И. Трофимова пухса хатĕрленĕ).

Пурнăçпа вилĕм : [сăвă] // Чебоксар. правда. – 1999. – 25 мая (№ 21).

на русском языке

Пашня нового дня ; Чувашский стих : [стихотворения] / пер. А. Смолина // Совет. Чувашия. – 1999. – 10 июля. – С. 5.

Скоро ; Судьба солдата : [стихотворения] // Революцичченхи чăваш литератури : куçарусемпе вырăсла çырнисем : текстсем. – Шупашкар, 2001. – II том : 2 кĕнеке. – С. 486-488.

Стальная вера : [стихотворение] // Совет. Чувашия. – 1999. – 24 июля. – С. 5.

Сыну чувашскому : [стихотворение] // Великое служение : мировая поэзия второго тысячелетия в борьбе за счастье землян - за мир, за гуманизм, за социальную справедливость, за духовное богатство людей : антология чуваш. поэзии на чуваш. и рус. яз. – Чебоксары, 2000. – С. 103.

 

2. Литература о жизни и творчестве

Книги

на русском языке

Ермакова, Г. А. Сакральное в лирике М. Сеспеля и Г. Айги

Ермакова, Г. А. Сакральное в лирике М. Сеспеля и Г. Айги : учеб.-метод. пособие / Галина Алексеевна Ермакова ; Чуваш. гос. ун-т им. И. Н. Ульянова. – Чебоксары : Изд-во ЧГУ, 2007. – 59 с. – Часть текста парал. чуваш., рус. – Библиогр.: с. 56-59.

Михаил Сеспель - поэт и гражданин : сценарий вечера-портрета в рамках респ. конкурса «Литературная Чувашия: самая читаемая книга – 2006» / Гор. централиз. библ. система, Краевед. б-ка (фил. № 1) ; [сост. О. А. Сарайкина]. – Канаш, 2008. – 22 с., [1] л. портр., фот. – Библиогр.: с. 20-22 ([23] назв.)

Революция в художественном сознании начала XX века и поэзия Михаила Сеспеля

Музей Михаила Сеспеля : [реклам. проспект] / Чуваш. нац. музей ; [авт.-сост. А. В. Андреева ; фот. В. Г. Кириллов]. – Чебоксары, [200?]. – 1 л. (слож. втрое) : портр., фот.

Революция в художественном сознании начала XX века и поэзия Михаила Сеспеля : материалы междунар. конф., посвящ. 100-летию со дня рождения поэта (18 окт. 1999 г., Чебоксары) : в 2 кн. / редкол.: А. А. Трофимов [и др.] ; Чуваш. гос. ин-т гуманитар. наук. – Чебоксары, 2001.

Кн. 1. – 238 с. : портр. – Текст рус., чуваш. – Библиогр. в конце ст.

Кн. 2. – 186 с. : портр. – Текст рус., чуваш. – Библиогр. М. Сеспеля : с. 132-171.

Смирнов, Ю. А. Поэтический мир Михаила Сеспеля и развитие чувашского стиха : автореф. дис. … канд. филолог. наук : 10.01.02 / Юрий Александрович Смирнов ; [науч. рук. В. Г. Родионов]. – Чебоксары : Изд-во Чуваш. гос. ун-та, 2005. – 24 с.

Публикации в периодических изданиях
и в коллективных сборниках

на чувашском языке

Афанасьев, И. Çамрăк Çеçпĕлçĕсен уявĕ : [Канаш районĕнчи Çеçпĕл ялĕнче иртнĕ çамрăк сăвăçсен «Çеçпĕл кăвайчĕ» фестивалĕ çинчен] / И. Афанасьев // Тантăш. – 2000. – 22 çĕртме (№ 25). – С. 2.

Васильева, Е. «Тантăш» хаçат - вĕренмелли кĕнеке вырăнĕнче : [12-мĕш вăтам шкулти Аниса Павловна Игнатьева ирттернĕ «Çеçпĕл – манăн чĕрере» уçă урокран] / Е. Васильева // Тантăш. – 1999. – 11 чÿк (№ 45). – С. 2.

Вырăс хĕрарăмĕ умĕнче мĕншĕн мĕскĕнленнĕ-ши чăваш поэчĕ? : [Çеçпĕл Мишши Анастасия Червякова патне çырнă çырусене вуланă май çуралнă шухăшсем] / Геннадий Максимов хатĕрленĕ // Хыпар. – 2005. – 1 ака. – Прил.: с. 2. – (Клип ; № 2).

Георгиева, Н. Кун йĕркинче – этнопарк, тăван чĕлхе, Çеçпĕл Мишши... : [Чăваш наци конгресĕн президиумĕн ларăвĕнчен] / Н. Георгиева // Хыпар. – 2006. – 22 авăн. – С. 2.

Дмитриева, Э. Пирĕн Cеcпĕл / Э. Дмитриева // Халăх шкулĕ = Народная школа. – 2000. – № 1. – С. 28-29.

Ефимов, Г. Çеçпĕл Мишши çыхăнтарать пире... : [украинăпа чăваш литературин çыхăнăвĕсем çинчен] / Г. Ефимов // Хыпар. – 1999. – 14 юпа.

Зайцева, В. Çеçпĕл Мишши пурнăçĕпе пултарулăхне 10-мĕш класра системăлла вĕрентесси / В. Зайцева // Халăх шкулĕ = Народная школа. – 1999. – № 2. – С. 65-73.

Иванов, В. Çеçпĕл Мишши – шкул шăнкăравĕ / В. Иванов // Халăх шкулĕ = Народная школа. – 2000. – № 1. – С. 15-18.

Иванова, Н. Г. Сăвă тишкерĕвĕн тĕслĕхĕ : (Çеçпĕл Мишшин "Тинĕсе" хайлавĕ) // Иванова Н. Г. Чăваш литературине вăтам шкулта вĕрентессин хăш-пĕр ыйтăвĕсем : вĕренÿ пособийĕ / Н. Г. Иванова. – Шупашкар, 2004. - С. 124-138.

Ларионов, Н. Çеçпĕл Мишши : трагеди сăлтавĕ / Н. Ларионов // Канаш (Ульяновск облаçĕ). – 1999. – 26 нарăс (№ 9). – С. 2.

Максимов, Г. Çеçпĕл кунĕсем – Украинăра / Г. Максимов // Тăван Атăл. – 1999. – № 10-11. – С. 62-64.

Петрова, Н. Кам Çеçпĕле лайăхрах пĕлет? : (вăйă-конкурс) / Н. Петрова // Халăх шкулĕ = Народная школа. – 2000. – № 1. – С. 31.

Пыркова, Р. Г. Çеçпĕл Мишши пултарулăхĕнчи чăвашсен ырă йăли-йĕрки / Р. Г. Пыркова // Халăх шкулĕ = Народная школа. – 2000. – № 1. – С. 22-23.

Родионов, В. Г. Çеçпĕл прози. 1917–1922 çулсенчи проза // Родионов, В. Г. Чăваш литератури : (1917–30-мĕш çулсем) : вĕренy пособийĕ / В. Г. Родионов. – Шупашкар, 2005. – С. 85-93.

Савельев, А. Çеçпĕл çырăвĕсене вуланă май / А. Савельев // Урал сасси (Пушкăрт Республики). – 1999. – 3 çĕртме (№ 22).

Савельев, А. Çеçпĕл тата вăхăт : Çеçпĕл Мишши çуралнăранпа 100 çул çитнĕ май / А. Савельев // Урал сасси (Пушкăрт Республики). – 1999. – 21 юпа (№ 42).

Сакча, А. Çеçпĕл кĕнеки французла тухать / А. Сакча // Урал сасси (Пушкăрт Республики). – 1999. – 5 çурла (№ 31).

Сергеев, В. Çеçпĕл Мишшин сăввисенчи хушу сăмахĕсем / В. Сергеев, А. Димитриева // Тăван Атăл. – 2005. – № 1. – С. 68-69.

Смирнова, Н. Çеçпĕле пуç тайнă : [регионсен хушшинчи «Çеçпĕл йыхравĕ» уяв иртни çинчен] / Н. Смирнова // Хыпар. – 2007. – 23 чÿк.

Суранов, С. Çеçпĕл кăвайчĕн çути : [«Çеçпĕл кăвайчĕ-2000» поэзи фестивалĕ çинчен] / С. Суранов // Хресчен сасси. – 2000. – 22 июнь.

Çĕнĕ кĕнекесем : [Чăваш кĕнеке издательствинче Александр Артемьевăн «Çулăмра çуннă çамрăклăх» тата Лукиян Ивановăн «Тăм ÿкнĕ ир» çĕнĕ кĕнекисем пичетленсе тухни çинчен] // Тăван Атăл. – 2008. – № 6. – С. 160.

Теветкел, Н. Çемен Элкер тата Çеçпĕл Мишши : иккĕмĕш тĕлпулу / Николай Теветкел // Хыпар. – 2006. – 22 авăн; 26 юпа.

Туркай, В. В. «Украинăри пăтăрмахсем поэтăмăра канлĕ çывăрма чăрмантарман-ха. Малашне те çаплах пуласса шанас килет» : [Чăваш Республикинчи профессионал писательсен союзĕн правленийĕн делегацийĕ Украинăна Çеçпĕл Мишши вил тăпри çине кайса килни çинчен] / В. В. Туркай // Хыпар. – 2005. – 18 çурла.

Унăн ячĕ вилĕмсĕр, ячĕ сăваплă // Урал сасси (Пушкăрт Республики). – 1999. – 11 чÿк (№ 45).

Уткин, Г. «Пурнăçпа вилĕм» романа кĕнекен кăлармаллах : [Константин Петровăн Çеçпĕл Мишши çинчен çырнă романĕ пирки] / Геннадий Уткин // Хыпар. – 2005. – 15 нарăс. – С. 5.

Федотов, М. Çеçпĕл тата Библи : Çеçпĕл Мишшин «Или! Или! Лима Савахвани!» сăвви пирки / М. Федотов // Хыпар. – 1999. – 6 чÿк. – С. 6.

Шавкин, О. Çеçпĕл Мишши поэзийĕнчи христианлăх паллисем / О. Шавкин // Ялав. – 2001. – № 11. – С. 82-85.

Элли, И. Сăвă теорийĕн никĕсĕсем : Çеçпĕл Мишшин 100 çулхи юбилейĕ çитнĕ май - аслĕ поэта хисеп туса : [сăвă системи çинчен] / Элли Илле // Çамрăксен хаçачĕ. – 1999. – 20 çурла - 3 авăн (№ 31-32). – С. 10.

Элли, И. Çеçпĕл Мишшин «Выç псалом» хайлавĕ пирки / Элли Илле // Хыпар. – 2001. – 5 ака.

Юмарт, Г. Çеçпĕл куçарма та шутланă / Г. Юмарт // Халăх шкулĕ = Народная школа. – 2000. – № 1. – С. 20-21.

Юмарт, Г. Çеçпĕл Мишши пурнăçĕпе пултарулăхне малалла тĕпчессин хăш-пĕр ыйтăвĕсем / Г. Юмарт // Хыпар. – 2000. – 27 утă.

Юмарт, Г. Çеçпĕл Мишши çырнисен пуххи çĕнĕрен тухать / Г. Юмарт // Хыпар. – 1999. – 25 çĕртме.

Юмарт, Г. Чăвашсен пĕрремĕш романне çыраканĕ / Г. Юмарт // Хыпар. – 1999. – 16 ака.

Юмарт, Г. Çеçпĕл Мишшин пултарулăхĕн çĕнĕ енĕ : [Çеçпĕл Мишши редактор-тишкерÿçĕ те пулни çинчен] / Геннадий Юмарт // Çамрăксен хаçачĕ. – 2005. – 18 чÿк (№ 46). – С. 11.

Юмарт, Г. Çĕнĕ хыпарсем мĕн калаççĕ : Çеçпĕл Мишшине тĕпченĕ май / Геннадий Юмарт // Хыпар. – 1999. – 16 чÿк.

на русском языке

Артемьев, Ю. М. «Плывем, плывем в страну коммун» : [о поэзии Михаила Сеспеля] // Артемьев, Ю. М. Страсть к полемике / Юрий Михайлович Артемьев. – Чебоксары, 2003. - С. 99-103.

Васильев, В. Сеспель-поэт остается гением, а как человек - тайной : [о финансовом затруднении в издании романа К. Петрова «Жизнь и смерть», посвящ. поэту Михаилу Сеспелю] / В. Васильев // Совет. Чувашия. – 1999. – 30 сент.

Васильев, В. Это нашей истории строки : [о чуваш. поэте Михаиле Сеспеле] / В. Васильев // МК в Чебоксарах. – 2006. – 14-21 февр. (№ 7). – С. 28.

Волков, Г. Н. Что-то от Сеспеля есть в каждом из нас... // Волков, Г. Н. Педагогика любви / Г. Н. Волков. – Чебоксары, 2002. – Т. 1. – С. 210-216.

Гордеева, С. Сеспель говорит на 55 языках мира : [о новой кн. поэта «Пашня Нового Дня»] / С. Гордеева // Молодеж. курьер. – 1999. – 18-24 нояб. (№ 45). – С. 12.

Иванова, Г. Иллюстрирование произведений Михаила Сеспеля на уроках культуры родного края / Г. Иванова // Халăх шкулĕ = Народная школа. – 2000. – № 1. – С. 23-26.

Игнатьева, Е. А. Проявление лиро-эпики в творчестве чувашского поэта М. Сеспеля / Е. А. Игнатьева // Сборник научных статей докторантов, аспирантов и соискателей. – Чебоксары, 2005. – С. 101-106.

Кибеч, А. Михаил Сеспель как символ национального движения / А. Кибеч // Революция в художественном сознании начала ХХ века и поэзия Михаила Сеспеля : материалы междунар. науч. конференции, посвящ. 100-летию со дня рождения поэта. – Чебоксары, 2001. – С. 148-155.

Книга о Михаиле Сеспеле издана во Франции // Чебоксар. новости. – 1999. – 17 июля.

Метин, П. Сатирическая струя в творчестве Сеспеля / П. Метин // Халăх шкулĕ = Народная школа. – 2000. – № 1. – С. 18-19.

Михайлов, Е. П. Михаил Сеспель: неизвестная страница (апрель 1921 г.) : [найдена первая фотография с ликом поэта чебоксар. периода жизни] / Е. П. Михайлов // Фольклорное и литературное отражение художественно-эстетической памяти народа. – Чебоксары, 2006. – С. 68-81. – Статья написана в апреле 1998 г.

Николаева, А. Н. Прошлое – настоящее – будущее / А. Н. Николаева, Н. Э. Шалагинова // Николаева, А. Н. Литературоведческие этюды / А. Н. Николаева. – Чебоксары, 2008. – С. 77-84 // Поэтика Сеспеля. – Чебоксары, 1991. – С. 124-130.

Родина, В. Великий сын чувашского народа : Михаил Сеспель (1899-1922) / В. Родина // Ял ĕçченĕ (Тăвай районĕ). – 2007. – 7 дек. (№ 124-125). – С. 3.

Рубис, Н. Н. Воспоминания Н. Н. Рубис о Сеспеле, присланные Марии Ухсай / Н. Н. Рубис // Кил. – 2008. – № 1 (2). – С. 134-136. – Содерж.: «Восемь звезд загорелось на небе моем...» : [стихотворение] / Наталья Рубис.

Смирнов, Ю. А. Метрический репертуар стихотворений М. Сеспеля : от силлабики – к верлибру / Ю. А. Смирнов // Классика и современность : учеб. пособие. – 2005. – С. 77-98. – Библиогр. : с. 97 (12 назв.).

Смирнов, Ю. А. Силлабическая модель чувашского стиха и стиховые новации М. Сеспеля / Ю. А. Смирнов // Сборник научных статей докторантов, аспирантов и соискателей. – Чебоксары, 2005. – С. 44-48.

Станъял, В. Литературные уроки Сеспеля / В. Станъял // Халăх шкулĕ = Народная школа. – 2000. – № 1. – С. 8-13.

Федоров, Н. В. Подвиг и трагедия поэта и гражданина : (доклад на торжественном вечере, посвященном 100-летию со дня рождения Михаила Сеспеля 16 ноября 1999 года) // Халăх шкулĕ = Народная школа. – 2000. – № 1. – С. 1-8.

Хузангай, А. Мост к солнечному завтра / А. Хузангай // Халăх шкулĕ = Народная школа. – 2000. – № 1. – С. 13-15.

Хузангай, А. Сумеем ли мы ответить на вызов Сеспеля ? : [размышления о восприятии жизни и творчества М. Сеспеля] / А. Хузангай // Совет. Чувашия. – 1999. – 19 нояб.

Червякова, А. «Неужели мы не встретимся больше...» : письма А. Червяковой к М. Сеспелю. Она еще не знала, что его уже нет в живых... / Анастасия Червякова ; авт. предисл. Ю. Яковлев // Лик. – 2005. – № 2. – С. 65-75.

Чичканов, П. Так открыли Сеспеля / П. Чичканов // Совет. Чувашия. – 2000. – 14 июня.

Шушпанова, Л. Ю. Неизвестные страницы из жизни Михаила Сеспеля / Л. Ю. Шушпанова // Бюллетень Министерства юстиции Российской Федерации. – 2004. – № 12. – С. 107-109.

 

3. Увековечение памяти М. Сеспеля

на чувашском языке

Абаев, Б. А. «Хыпар» парнисемшĕн тупăшма Çурçĕр Осети-Алани таранах килчĕç : [Çеçпĕл Мишши 100 ç. тултарнине халалланă Пĕтĕм Раççейри XVI турнира хутшăннă Çурçĕр Осети-Алани Республикин физкультурăпа спортăн тава тивĕçлĕ тренерĕ Борис Александрович Абаевпа калаçни] / Б. А. Абаев ; В. Николаев калаçнă // Çамрăксен хаçачĕ. – 1999. – 3 раштав (№ 45). – С. 11.

Алексеев, В. Туслăх çирĕп-ха : [Украинăри Чернигов облаçĕнчи Çеçпĕл Мишши ячĕллĕ 1-мĕш вăтам шкул çинчен] / В. Алексеев // Хыпар. – 2000. – 16 нарăс.

Андреева, А. «Ĕмĕрлĕхе яту сан юлĕ» : [Шупашкарти Çеçпĕл Мишши музейĕнче Çеçпĕл Мишшине халалланă «Ĕмĕрлĕхе яту сан юлĕ» ятлă курав уçăлни çинчен] / А. Андреева // Хыпар. – 2005. – 30 çĕртме.

Ачча, В. Кĕрешÿ вăйне анчах кăмăлланă ун вутлă чунĕ : [Çеçпĕл ялĕнче Çеçпĕл Мишшине асăнса ирттернĕ фестиваль çинчен, Канаш районĕ] / В. Ачча // Канаш ен. – 2007. – 21 чÿк.

Воробьева, О. Çеçпĕл Мишши фондне регистрациленĕ / О. Воробьева // Хыпар. – 1996. – 22 пуш ; çавах // Тантăш. – 1999. – 29 пуш (№ 14). – С. 2.

Ефимов, А. Тăван çĕршыва таврăнасшăн пулман : [Çеçпĕл вил тăприне Украинăран куçарса килесси çинчен] / А. Ефимов // Хыпар. – 2006. – 18 кăрлач.

Захаров, М. Чăваш ачин сасси янрать : [Г. С. Лебедев ячĕллĕ Чăваш наци лицейĕнче Çеçпĕл Мишши çуралнăранпа 100 ç. çитнине халалласа çамрăк сăвăçсен конкурсне ирттерни çинчен] / М. Захаров // Çамрăксен хаçачĕ. – 1999. – 17 раштав (№ 47). – С. 5.

Листопад, Ю. Чечек хучĕç, пуç тайрĕç : [Çеçпĕл Мишши çуралнăранпа 105 çул çитнине халалласа Шупашкарти унăн ячĕллĕ вулавăшра поэзи уявĕ иртни çинчен] / Ю. Листопад // Хыпар. – 2004. – 17 чÿк.

Можаев, В. Çеçпĕл ĕмĕчĕ çиттĕрччĕ : [Çеçпĕле Украинăран куçарса килесси çинчен] / Василий Можаев // Хыпар. – 2006. – 18 кăрлач ; çавах // Канаш ен. – 2006. – 25 кăрлач.

Наумова, Т. Музейре çуралнă шухăш : [Шупашкар хулинчи Çеçпĕл Мишши музейĕ çинчен] / Т. Наумова // Хыпар. – 2007. – 15 çурла.

Петров, В. Остерта Çеçпĕл ячĕпе парк уçнă / В. Петров // Хыпар. – 2001. – 6 ака.

Ромб, Г. Халăх хăйĕн сăвăçне манмасть : [Çеçпĕл Мишши çуралнăранпа 100 çул çитнине тăван ялĕнче мĕнлерех уявлани çинчен] / Г. Ромб // Сувар (Тутарстан Республики). – 2000. – 21 кăрлач (№ 3). – С. 4.

Сесенова, О. Л. Трифоновпа Н. Перещ - çĕнĕ лауреатсем : [Украинăри Чернигов облаçĕнчи Остер хулинчи Н. Ф. Переща тата чăваш телевиденийĕнче ĕçлекен Л. П. Трифонов режиссера преми тата Çеспĕл Мишши фончĕн лауреат ятне парни çинчен] / О. Л. Сесенова ; Г. Верблюдов сăн ÿкерчĕкĕ // Хыпар. – 2001. – 10 утă.

Çăлкуç, П. Çеçпĕле илсе килмелле-и е çук-и? : [Çеçпĕл Мишшин вил тăприне Чăваш ене илсе килесси çинчен] / Петĕр Çăлкуç ; сăн ÿкерчĕкĕсем В. Туркайăн, Л. Сергеевăн // Тантăш. – 2006. – 16 нарăс (№ 6). – С. 4.

Смирнова, Н. Паян та, ыран та Çеçпĕл пирĕнпе пулĕ : [Çеçпĕл Мишшин çуралнă кунне халалланă митинг çинчен] / Н. Смирнова // Хыпар. – 2001. – 17 чÿк.

Смирнова, Н. Поэта чыслас ыйтусемпе : [правительство çуртĕнче Çеçпĕл Мишши çуралнăранпа 100 ç. çитнине паллă тăвас енĕпе йĕркеленĕ комисси ларăвĕ иртни çинчен] / Н. Смирнова // Хыпар. – 1999. – 11 чÿк.

Смирнова, Н. Çеçпĕл çурчĕ "таврăнчĕ" : [Шупашкарта Çеçпĕл Мишши поэт 1920 ç. ĕçленĕ тата пурăннă çурта уçни çинчен] / Н. Смирнова // Хыпар. – 2003. – 26 февр.

Смирнова, Н. Çеçпĕлĕмĕре асăнса : [Шупашкарта Çеçпĕл палăкĕ умĕнче асăну митингĕ ирттерни çинчен] / Н. Смирнова // Хыпар. – 2001. – 16 çĕртме.

Смирнова, Н. Çеçпĕлпе Пушкин çулĕ : [А. С. Пушкинпа Çеçпĕл Мишши хушшинчи çыхăну пирки] / Н. Смирнова // Хыпар. – 1999. – 16 ака.

Смирнова, Н. Асрах Çеçпĕл халалĕсем : [Çеçпĕл Мишши ячĕллĕ кил-йыш вулавĕн центрĕнче «Çеçпĕл вулавĕсем» иртни çинчен] / Надежда Смирнова // Хыпар. – 2008. – 19 чÿк.

Тарасова, Л. Çеçпĕл сăввисем янăрарĕç : [Шăхасан вăтам шкулĕнче Çеçпĕл Мишши çуралнăранпа 108 çул çитнине халалласа «Çĕн ĕмĕр чăвашĕ» ятпа поэзи каçĕ иртни çинчен, Канаш районĕ] / Л. Тарасова // Канаш ен. – 2007. – 5 раштав.

Туркай, В. Ку каç нумайлăха асра юлĕ : [«Химик» культура керменĕнче иртнĕ «Çеçпĕл – манăн чĕрере» ыркăмăллăх концерчĕ çинчен] / В. Туркай // Хыпар. – 1999. – 3 ака.

Туркай, В. В. «Чи пахи - поэтăмăра ытларах хаклама пуçлани» : [Çеçпĕл Мишши фончĕн, Чăваш Республикин Профессиллĕ писательсен союзĕн ертÿçипе Валерий Туркайпа калаçни] / В. В. Туркай ; Петр Кузьмин калаçнă // Тантăш. – 2006. – 20 ака (№ 15). – С. 3, 5.

Элли, И. Шавласа илни те çитĕ : [Çеçпĕл Мишши вил тăприне Украинăран илсе килес ыйту çинчен] / Элли Илле // Хыпар. – 2006. – 4 ака.

на русском языке

Андреева, А. Поэтический дом у залива : [о музее Михаила Сеспеля, находящегося в доме № 8 по улице Сеспеля г. Чебоксары] / А. Андреева // Чебоксар. новости. – 2005. – 4 февр.

Вадимов, В. На встречу с поэтом : [об открытии музея Михаила Сеспеля] / В. Вадимов // Совет. Чувашия. – 2003. – 26 нояб.

Вадимов, В. Теперь есть и парк имени поэта : [об открытии парка им. 100-летия М. Сеспеля в пригороде г. Остер Черниговской обл.] / В. Вадимов // Совет. Чувашия. – 2001. – 5 апр.

Галина, М. К нему не зарастет народная тропа : [об открытии клуба «Пролисок» к 107-летию со дня рождения М. Сеспеля, г. Чернигов] / М. Галина // Совет. Чувашия. – 2006. – 17 нояб.

К 100-летию Сеспеля : конкурс : [о жизни и деятельности чуваш. поэта] // СЧ – Столица. – 1999. – 3-9 нояб. (№ 43). – С. 14.

Матвеева, Г. Дом Сеспеля возрожден : [об открытии Дома Сеспеля] / Г. Матвеева // Совет. Чувашия. – 2003. – 28 февр.

Минеева, В. Новый музей на заливе : [об открытии музея М. Сеспеля] / Валентина Минеева // Чебоксар. новости. – 2003. – 26 нояб.

Петров, В. Рядом с родней Сеспеля : [воспоминания о чуваш. поэте Михаиле Сеспеле] / В. Петров // Пенсионная среда. – 2006. – 1 февр. (№ 4).

Поэт звуков и красок : [о вопросе перезахоронения праха классика чуваш. литературы Михаила Сеспеля] / расспрашивала Римма Прокопьева // Аргументы и факты. – 2007. – 4-10 июля (№ 27). – Прил.: с. 9. – (Аргументы и факты – Чувашия).

Сергеев, Ю. Не зарастет народная тропа : [о митинге в честь 102-й годовщины рождения поэта М. Сеспеля] / Ю. Сергеев // Чебоксар. новости. – 2001. – 17 нояб.

Филиппова, Л. На Сеспельской земле – Межрегиональный праздник поэзии "Зов Сеспеля" : [Канашский р-н] / Л. Филиппова // Канаш. – 2007. – 23 нояб.

Чувашская Республика. Президент (1994 - ; Н. В. Федоров). О государственной поддержке объектов, связанных с жизнью и деятельностью М. Сеспеля : Указ Президента Чуваш. Респ. от 26.02.2001 № 20 // Совет. Чувашия. – 2001. – 27 февр. ; то же // Бизнес среда. – 2001. – 1-7 марта (№ 8). – С. 2 ; то же // Чăваш ен. – 2001. – 3-10 марта (№ 9). – С. 1 ; то же // Собрание законодательства Чуваш. Респ. – 2001. – № 3-4. – С. 26-27 ; то же // Хыпар. – 2001. – 27 февр.

Чувашская Республика. Кабинет Министров. О музее М. Сеспеля : постановление Кабинета Министров Чуваш. Респ. от 15.03.2001 № 49 // Чăваш ен. – 2001. – 24-31 марта (№ 12). – С. 2.

Чувашская Республика. Кабинет Министров. О 100-летии со дня рождения Михаила Сеспеля : постановление Кабинета Министров Чуваш. Респ от 26.02.99 № 39 // Чăваш ен. – 1999. – 3 апр. (№ 14). – (Свод официальных документов).

Яснов, М. Нет покоя поэту - революционеру : [правление Союза профессиональных писателей Чувашии считает, что требуется перезахоронить чуваш. поэта М. Сеспеля] / М. Яснов // Аргументы и факты. – 2006. – Февр. (№ 7). – Прил. : с. 2. – (Аргументы и факты - Чувашия).

 

4. Образ М. Сеспеля в искусстве

на чувашском языке

«Çеçпĕл» кинофильм – 35 çулта // Канаш. – 2005. – 7 ака.

«Çеçпĕл» фильмри Çеçпĕл. Паян мĕнлерех хакламалла ăна? : кинокартинăна ÿкернĕренпе 35 çул çитрĕ / Г. Максимов // Хыпар. – 2005. – 8 нарăс. – С. 4. – Прил.: с. 2-3. – (Клипs ; № 1).

Дмитриев, И. Иосиф Дмитриев, режиссер, сăвăç, куçаруçă : "Çеçпĕл Мишширен пысăкрах чăваш хальлĕхе çук" : ["Çеçпĕл" фильм çинчен] / Иосиф Дмитриев // Хыпар. – 2005. – 18 çурла. – Прил.: с. 2-3. – (Клипs ; № 4).

Павлова, С. Пĕчĕкçĕ куракансен керменĕн алăкĕсем уçăлчĕç : [Чăваш патшалăх пукане театрĕ хăйĕн 55-мĕш сезонне Çеçпĕл Мишши сăввисем тăрăх йĕркеленĕ «Каçарсам, çурхи симĕс каçăм» спектакльпе уçни çинчен] / С. Павлова // Тантăш. – 1999. – 21 юпа (№ 42). – С. 4.

на русском языке

Матвеева. Г. Возвращение поэта : 2005-й станет годом кинофильма «Сеспель»: [о том, как снимался кинофильм «Сеспель»] / Г. Матвеева // Совет. Чувашия. – 2005. – 21 янв.

Николаева, А. Н. Литературный портрет М. Сеспеля в художественном исполнении Ю. Збанацкого / А. Н. Николаева, А. В. Громова // Николаева, А. Н. Литературоведческие этюды / А. Н. Николаева. – Чебоксары, 2008. – С. 30-34.

 

5. Произведения художественной литературы,
посвященные М. Сеспелю

на чувашском языке

Асамат, С. Çеçпĕл палăкĕ умĕнче : [сăвă] / Светлана Асамат // Хыпар. – 2006. – 29 çĕртме.

Афанасьев, П. Пурăнан, поэт! : [сăвă] / П. Афанасьев // Хыпар. – 1999. - 17 чÿк.

Баранова, С. Çеçпĕл палăкĕ умĕнче : [сăвă] / Сарра Баранова // Канаш (Ульяновск обл.). – 1999. – 17 авăн (№ 39). – С. 6.

Борлен, Б. Кам тĕп тунă Çеçпĕле - чăнне турă çеç пĕлет : [сăвă] / Борис Борлен // Хыпар. – 2006. – 25 утă.

Давыдов-Анатри, В. Пирĕн Çеçпĕл : [сăвă] / В. Давыдов-Анатри // Хыпар. – 1999. – 17 чÿк.

Иванов, Л. Тăм ÿкнĕ çын : Çеçпĕл Мишшин ачалăхĕпе çамрăклăхĕ / Лукиян Иванов // Тăван Атăл. – 2007. – № 11. – С. 49-101. – Лукиян Иванович Иванов çинчен кĕскен калани пур.

Мĕтри, М. Поэзи пирки : [Çеçпĕл Мишшине халалланă сăвă] / Мишши Мĕтри // Урал сасси (Пушкăрт Республики). – 1999. – 11 чÿк (№ 45).

Никитина, Т. Çеçпĕл Мишшине асăнса : [сăвă] / Т. Никитина // Михай, И. Йĕкĕрвар геройĕсем пек / И. Михай. – Çĕрпÿ, 2006. – С. 87.

Петров, К. Пурнăçпа вилĕм : роман / Константин Петров // Тăван Атăл. – 1999. – № 10-11. – С. 10-41 ; 1999. – № 12. – С. 10-41 ; 2000. – № 2. – С. 10-41 ; 2000. – № 3. – С. 10-41 ; 2000. – № 4. – С. 10-41.

Репьях, С. Ивановкăра : [сăвă] / украинларан А. Галкин куçарнă // Хыпар. – 1999. – 17 чÿк.

Ромб, Г. Çеçпĕл çырăвĕсем : [сăвăсем] / Г. Ромб // Сунтал. – 2001. – 2 нарăс (№ 5). – С. 6.

Ромб, Г. Çеспĕл, Андриан : [сăвă] / Г. Ромб // Сувар. – 2000. – 7 ака (№ 14).

Савельев-Сас, А. Икĕ Çеçпĕл ; Манми тивĕç : [сăвăсем] / А. Савельев-Сас // Тантăш. – 1999. – 28 юпа (№ 43). – С. 3.

Савельев-Сас, А. Пурнăçпа вилĕм ; Манми тивĕç : («Çеçпĕл çулталăкĕ» ярăмран) : [сăвăсем] / А. Савельев-Сас // Урал сасси (Пушкăрт Республики). – 1999. – 11 чÿк (№ 45).

Савельев-Сас, А. Икĕ Çеçпĕл («Çеçпĕл çулталăкĕ» ярăмран») : [сăвă] / Александр Савельев-Сас // Урал сасси (Пушкăрт Республики). – 1999. – 19 çурла (№ 33).

Тайпи, Г. Çеçпĕл : [căвăсем] / Г. Тайпи // Ялав (Тутарстан Республики). – 2007. – 24 юпа (№ 87). – С. 4. – Содерж.: «Çеçпĕл Мишши...» ; «Çеçпĕл çеçкийĕ час сÿнет...» ; «Çеçпĕл пирĕн чĕресенче...» ; «Çеçпĕл! Чăваш чĕлхи пĕтмен...» ; «Çеçпĕл, Çеçпĕл, эс ир вилнĕ...» ; «Мĕн усси сан, çывăрмастăн...».

Теветкел, Н. Çурхи туйăм : чăрсăр символистсене. Чи малтан – Çеçпĕле : [сăвă] / Н. Теветкел // Хыпар. – 1999. – 3 çĕртме. – С. 7.

Тимаков, В. Аслатипе лăпкăлăх : [сăвă] / В. Тимаков // Хыпар. – 1999. – 17 чÿк.

Тинюкова, (Акчурина) Надежда. Çеçпĕл : [сăвă] / Надежда Тинюкова (Акчурина) // Авангард (Патăрьел р-нĕ). – 2001. – 6 çĕртме.

Хусанкай, П. Тăван çĕршыв вăрманĕнче... ; Поэт тăпри çинче : [сăвăсем] / Петĕр Хусанкай // Хыпар. – 1999. – 17 чÿк.

Чебанов, А. Малтанхи чечек : Çеçпĕл Мишши А. А. Червякова патне янă çырусене тĕпе хурса çырнă пĕр пайлă пьеса / Анатолий Чебанов // Канаш (Ульяновск обл.). – 1999. – 29 юпа (№ 44). – С. 6 ; 5 чÿк (№ 45). – С. 6 ; 12 чÿк (№ 46). – С. 6.

Ющенко, О. Çăл патĕнче : [сăвă] / О. Ющенко ; украинларан А. Алка куçарнă // Хыпар. – 1999. – 17 чÿк.

Ющенко, О. Чăваш Çеçпĕлĕ : [сонет] / О. Ющенко ; украинларан Г. Ефимов куçарнă // Тантăш. – 1999. – 11 чÿк (№ 45). – С. 5.

на русском языке

Сениэль, М. По мотивам Сеспеля : [стихи] / Михаил Сениэль // Совет. Чувашия. – 1999. – 22 окт.

Теветкель, Н. Под солнцем единым : [стихотворения] / Николай Теветкель // Лик. – 2008. – № 2. – С. 96-100.

Ялгир, П. «Товарищ Сеспель...» : [стихотворение] / П. Ялгир ; пер. И. Краснова // Чебоксар. новости. – 1999. – 16 нояб.

Вверх